Οι παθήσεις των αρθρώσεων

Οι παθήσεις των αρθρώσεων είναι από τις συχνότερες παθήσεις του ανθρώπου και προκαλούν συνήθως πόνους και παραμορφώσεις. Πράγματι, επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι 1 στους 3 ασθενείς που έρχονται στο ιατρείο του παθολόγου ή του γενικού γιατρού πάσχουν από κάποια νόσο των αρθρώσεων.
πόνος στην άρθρωση, αρθριτικά, οστεοαρθρίτιδα
Ηλικιωμένη γυναίκα με πόνο στο γόνατο
Εάν κάποιος επιχειρήσει την ταξινόμηση αυτών των παθήσεων θα πρέπει να τις διαχωρίσει σε 3 βασικές ομάδες:
  • Στην πρώτη ομάδα ανήκουν οι παθήσεις που ο κόσμος συνηθίζει να ονομάζει αρθριτικά και οι γιατροίοστεοαρθρίτιδες. Πρόκειται για χρόνιες παθήσεις των αρθρώσεων που εμφανίζονται σε μέσες ή μεγαλύτερες ηλικίες. Συνήθως προσβάλλουν μία ή δύο αρθρώσεις και εξελίσσονται με εξάρσεις και υφέσεις. Οι οστεοαρθρίτιδες διαχωρίζονται ακόμη και ανάλογα με την περιοχή του σώματος που προσβάλλουν. Έτσι έχουμε περιφερικές οστεοαρθρίτιδες, όταν προσβάλλονται κύρια περιφερικές αρθρώσεις όπως γόνατα, χέρια, ώμοι και κεντοαξονική οστεοαρθρίτιδα ή οστεοαρθρίτιδα της σπονδυλικής στήλης ή σπονδυλαρθρίτιδα όταν προσβάλλεται κύρια η σπονδυλική στήλη.
  • Στη δεύτερη ομάδα ανήκουν οι παθήσεις που ο κόσμος συνηθίζει να ονομάζει ρευματικά και οι γιατροίφλεγμονώδεις αρθροπάθειες ή αρθρίτιδες. Πρόκειται για σοβαρές παθήσεις που μπορούν να εμφανισθούν σε κάθε ηλικία. Προσβάλλουν περισσότερες από μία αρθρώσεις, συνήθως συμμετρικά, αλλά μπορούν να προσβάλλουν και άλλα όργανα του σώματος όπως π.χ τα νεφρά, τους πνεύμονες, τα μάτια, το δέρμα και άλλα συστήματα. Στην ομάδα αυτή ανήκει η Ρευματοειδής αρθρίτιδα ή όπως μερικοί την αποκαλούν παραμορφωτική αρθρίτιδα και που περισσότεροι την μπερδεύουν με την οστεοαρθρίτιδα των άκρων χειρών μια καλοήθη πάθηση των χεριών που ανήκει στην προηγούμενη ομάδα.
  • Στην τρίτη ομάδα ανήκουν παθήσεις των μορίων που περιβάλλουν και κινούν την άρθρωση, δηλαδή τωντενόντων, των μυών, των νεύρων κλπ. Ο κόσμος τις ονομάζει με πολλά ονόματα, όπως πιασίματα, ψύξεις, νευροκαβαλίκευματα κ.α και οι γιατροί γενικά εξωαρθρικό ρευματισμό και ανάλογα με την περίπτωση τενοντίτιδα, τενοντοελυτρίτιδα, περιαρθρίτιδα, επικονδυλίτιδα κ.α.
Κάθε μία από τις ομάδες αυτές έχει διαφορετική αντιμετώπιση και άμεση και μακροπρόθεσμη. Η θεραπεία τους είναι πιο αποτελεσματική όσο η διάγνωση είναι συντομότερη. Η πρώτη και η τρίτη ομάδα παθήσεων, είναι καλοήθεις και προκαλούν μόνο πόνο, παραμόρφωση και αδυναμία κινητικότητας, η δεύτερη ομάδα, δηλαδή οι φλεγμονώδεις αρθρίτιδες ή ρευματικά προκαλούν τα ίδια συμπτώματα με τις προηγούμενες αλλά μπορούν να οδηγήσουν ακόμη και στο θάνατο. Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα των παθήσεων των αρθρώσεων είναι ο πόνος.

Μορφές του πόνου

Ο πόνος παρουσιάζεται με τρεις μορφές:

  • Μηχανικός πόνος: Ο πόνος αυτός εμφανίζεται κατά τη διάρκεια μιας κίνησης ή μετά από κόπωση της άρθρωσης ή των μυών που την περιβάλλουν και παρέρχεται όταν ξεκουρασθεί η άρθρωση ή εάν τοποθετηθεί η πάσχουσα περιοχή σε κατάλληλη θέση.Ο μηχανικός πόνος είναι συχνότερος τις απογευματινές ώρες και είναι χαρακτηριστικός στη χρόνια φάση της οστεοαρθρίτιδας ή των παραλλαγών του εξωαρθρικού ρευματισμού.
  • Φλεγμονώδης πόνος: Ο πόνος υπάρχει συνεχώς, ανεξάρτητα εάν κινείται ή όχι η άρθρωση. Δεν υπάρχει θέση που μπορεί να ξεκουρασθεί ο ασθενής. Ο πόνος επιτείνεται μετά την κατάκλιση ή ξυπνά τον ασθενή κατά τις 2-3 το πρωί.Συνοδεύεται από πρωινή δυσκαμψία της άρθρωσης ή των αρθρώσεων που έχουν προσβληθεί, που διαρκεί περισσότερο από μισή ώρα. Ο πόνος μειώνεται μετά από κάποια ήπια δραστηριότητα και επιδεινώνεται μετά από κόπωση. Ο φλεγμονώδης πόνος είναι χαρακτηριστικός των φλεγμονωδών αρθρίτιδων και των εξάρσεων της οστεοαρθρίτιδας.Με τον ίδιο τρόπο πονά και η κρίση του εξωαρθρικού ρευματισμού.
  • Αντανακλαστικός πόνος: Ο πόνος αυτός εμφανίζεται σε μία περιοχή του σώματος αλλά η γενεσιουργός αιτία είναι σε άλλη περιοχή και μερικές φορές και αρκετά μακρυά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί κάποιες φορές ο αντανακλαστικός πόνος στο πόδι που προέρχεται από βλάβη στη σπονδυλική στήλη.Πρόκειται για τη γνωστή ισχιαλγία που οφείλεται σε πίεση και ερεθισμό του ισχιακού νεύρου από φθαρμένο μεσοσπονδύλιο δίσκο (δισκοπάθεια) της οσφυικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης.Ο πόνος της οστεοαρθρίτιδας των μεγάλων αρθρώσεων των κάτω άκρων:
    Πρόκειται για ένα πολύ χαρακτηριστικό πόνο που εάν τον έχει ο ασθενής, η πιθανότητα να πάσχει από οστεοαρθρίτιδα του γόνατος ή του ισχίου είναι εξαιρετικά μεγάλη.Στις περιπτώσεις αυτές όταν κάθεται ο ασθενής δεν πονά, όταν όμως σηκωθεί να περπατήσει αισθάνεται έντονο πόνο (μάγκωμα) στην πάσχουσα άρθρωση για τα πρώτα του βήματα. Μετά βαθμιαία ο πόνος περνά και ο ασθενής μπορεί να περπατήσει σχετικά ελεύθερα.’Οσο περισσότερη ώρα είναι καθισμένος ο ασθενής τόσο μεγαλύτερο χρονικά είναι και το διάστημα που η άρθρωσή του θα πονά (είναι μαγκωμένη).
  • Ο πόνος της ινομυαλγίας:
    Μερικοί ασθενείς, συχνά γυναίκες, παραπονούνται για πόνους στα χέρια, τα πόδια, την πλάτη και αλλού. Οι πόνοι αυτοί εμφανίζονται ταυτόχρονα ή πηγαίνουν από τη μία περιοχή στην άλλη (μεταναστεύουν).Οι πόνοι συνδυάζονται με διαταραχές του ύπνου, έντονο αίσθημα ψυχικής και σωματικής κόπωσης, μικρή πρωινή μυική δυσκαμψία, έντονο stress, συχνουρία και ήπια καταθλιπτικά φαινόμενα. Ο πόνος επιδεινώνεται σε ψυχρό περιβάλλον και μετά από κόπωση και βελτιώνεται με μάλαξη, στο θερμό περιβάλλον και την ψυχική ηρεμία.

Πρόσθιος πόνος στο γόνατο

Τι είναι και που εκδηλώνεται ο πρόσθιος πόνος στο γόνατο

Ο πρόσθιος πόνος στο γόνατο είναι πόνος που εκδηλώνεται μπροστά και στο κέντρο του γόνατος. Ονομάζεται και γόνατο δρομέα, επιγονατομηριαίο άλγος, επιγονατιδική τενοντίτιδα, τενοντίτιδα – επιγονατιδική, γόνατο άλτη

Τι ακριβώς συμβαίνει

Η επιγονατίδα βρίσκεται μπροστά από την άρθρωση του γόνατος. Καθώς λυγίζετε ή ισιώνετε το γόνατο, η πίσω πλευρά της επιγονατίδας γλιστράει πάνω από τα οστά που σχηματίζουν το γόνατο.
Ισχυροί τένοντες βοηθούν στην πρόσφυση της επιγονατίδας στα οστά και τους μύες που περιβάλλουν το γόνατο. Οι τένοντες αυτοί ονομάζονται:
  • Επιγονατιδικός τένοντας (με τον οποίο η επιγονατίδα προσφύεται στην κνήμη)
  • Ο τένοντας του τετρακέφαλου (με τον οποίο οι μύες του μηρού προσφύονται στην κορυφή της επιγονατίδας)
Ο πρόσθιος πόνος στο γόνατο αναφέρεται σε αρκετές, διαφορετικές παθήσεις. Αυτές περιλαμβάνουν το γόνατο του δρομέα (ονομάζετε και επιγονατιδική τενοντίτιδα) και τη χονδρομαλάκυνση της επιγονατίδας.
Ο πρόσθιος πόνος στο γόνατο είναι περισσότερο συνηθισμένος σε:
  • Εφήβους και υγιείς νέους ενηλίκους, ιδιαίτερα κορίτσια
  • Άτομα που είναι υπέρβαρα
  • Δρομείς, άλτες, σκιέρ, ποδηλάτες και ποδοσφαιριστές, που ασκούνται συχνά

Ποια τα αίτια του πρόσθιου πόνου στο γόνατο

Ο πόνος προέρχεται συχνά από καταπονημένους τένοντες (τενοντίτιδα) και ερεθισμό ή μαλάκυνση του χόνδρου που επενδύει την πίσω πλευρά της επιγονατίδας.
Τα προβλήματα αυτά ξεκινούν όταν η επιγονατίδα δεν κινείται κατάλληλα και τρίβεται έναντι του κατώτερου τμήματος του μηριαίου οστού. Αυτό μπορεί να συμβαίνει διότι:
  • Έχετε πλατυποδία
  • Η επιγονατίδα και τα δύο άλλα οστά που απαρτίζουν την άρθρωση του γόνατος δεν ευθυγραμμίζονται σωστά (αυτό ονομάζετε φτωχή ευθυγράμμιση της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης)
  • Υπάρχει σφίξιμο ή αδυναμία των μυών στο πρόσθιο και οπίσθιο μέρος του μηρού
  • Κάνατε πάρα πολλές δραστηριότητες, που θέτει επιπρόσθετο στρες στην επιγονατίδα (όπως τρέξιμο, άλματα ή περιστροφές, σκι και ποδόσφαιρο)
Άλλα πιθανά αίτια του πρόσθιου πόνου στο γόνατο, περιλαμβάνουν:
  • Αρθρίτιδα
  • Τραυματισμό του χόνδρου
  • Εξάρθρωση της επιγονατίδας, που σημαίνει ότι η επιγονατίδα έφυγε από τη θέση της
  • Κάταγμα της επιγονατίδας
  • Σύνδρομο υμενικής πτυχής

Συμπτώματα

Ο πρόσθιος πόνος στο γόνατο είναι ένας αμβλύς, δυνατός πόνος που γίνεται αισθητός:
  • Πίσω από την επιγονατίδα
  • Κάτω από την επιγονατίδα
  • Στις πλευρές της επιγονατίδας
Τα συμπτώματα μπορεί να είναι πιο έντονα κατά:
  • Τις βαθιές κάμψεις του γόνατου
  • Το κατέβασμα σκαλιών
  • Το τρέξιμο σε κατωφέρεια
  • Το σήκωμα μετά από αρκετή ώρα σε καθιστή θέση

Πρώτες βοήθειες

Η αντιμετώπιση του πρόσθιου πόνου στο γόνατο ενέχει ξεκούραση του γονάτου και τη διακοπή του τρεξίματος έως ότου να μπορείτε να το κάνετε χωρίς πόνο.
Εφαρμόστε πάγο. Δοκιμάστε ακεταμινοφαίνη ή ιβουπροφαίνη για τον πόνο και το οίδημα (αλλά μπορεί να θέλετε να συμβουλευτείτε πρώτα το γιατρό σας).
Εξετάσεις όπως ακτινογραφίες ή μαγνητική τομογραφία σπάνια απαιτούνται.
Το χειρουργείο για τον πόνο πίσω από την επιγονατίδα (πρόσθιος πόνος στο γόνατο) σπάνια απαιτείται.

Πότε να επικοινωνήσετε με το γιατρό

Καλέστε το γιατρό σας εάν το πόνος στο γόνατο δεν φεύγει, παρά την ξεκούραση της άρθρωσης.

Πρόληψη

Κάντε διατάσεις των οπίσθιων και πρόσθιων μυών του μηρού.
  • Ο γιατρός σας, ένα αθλητίατρος ή ένας φυσικοθεραπευτής μπορεί να σας δείξει πως να εκτελείτε διατάσεις.
  • Πριν τις διατάσεις, προθερμανθείτε για 5 λεπτά.
  • Επίσης κάντε διατάσεις μετά την άσκηση.
Ο γιατρός σας μπορεί επίσης να σας μάθει τρόπους να ενδυναμώσετε αυτούς τους μύες. Οι ισχυρότεροι μύες θα βοηθήσουν στη διατήρηση της επιγονατίδας στη σωστή θέση.
Εάν πρέπει να χάσετε βάρος, μάθετε πως θα το κάνετε.
Αλλαγές στον τρόπο που ασκείστε μπορεί να βοηθήσουν:
  • Αποφύγετε να τρέχετε σε κατωφέρειες· αντί να τρέξετε, περπατήστε
  • Κάντε ποδήλατο ή κολύμπι αντί για τρέξιμο
  • Μειώστε το ποσό των ασκήσεων που κάνετε
  • Τρέξτε σε λεία, μαλακή επιφάνεια, όπως ένας στίβος, αντί για τσιμέντο
Άλλες τεχνικές είναι:
  • Ειδικά ενθέματα για τα παπούτσια και υποστηρικτικές συσκευές (ορθοτικά) μπορεί να βοηθήσουν τα άτομα με πλατυποδία
  • Περίδεση (taping) για την ευθυγράμμιση της επιγονατίδας μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των συμπτωμάτων
Διασφαλίστε ότι τα παπούτσια για το τρέξιμο:
  • Είναι καλής ποιότητας
  • Έχουν καλή εφαρμογή
  • Έχουν καλούς πάτους
Χαρίλαος Βογιατζής